Akademi haftası ilan ettiğimiz bu hafta da Romanlar ile ilgili ilk iki yazımız da birçok bilgi paylaşmıştır. Bu yazımızda ise Osmanlı imparatorluğunda Roman vatandaşların yaşamlarını ele alan bir yazı olacaktır.
 |
| Osmanlı da Romanlar |
Osmanlı İmparatorluğu ve Romanlar
Dünyanın her yanına dağılmış olan Romanlar Osmanlı imparatorluğunda genellikle Rumeli bölgesine yerleştirilmişlerdir. Osmanlı devleti sınırları açısından genişlemeyi hedeflediği Rumeli’de geri hizmet kurumlarını oluştururken, özellikle demircilik ve maden işlemekten iyi anlayan Romanlardan yararlanmayı planlayarak onları askeri nitelik taşıyan geri hizmet kurumlarına almıştır.
 |
| Osmanlı Roman Aile |
Osmanlı Devleti, Romanlar adına bir sancak düzenlemiş ve bu sancak içinde bazı Romanları askeri hizmete almıştır. Romanların geri hizmette görevlendirilmesindeki temel düşünce; onların maden işlemedeki ve el sanatlarındaki yeteneklerinin devlet için daha verimli duruma getirmekti. Görev ve sorumluluk alan Romanların devlet için sorun olmaları da engellenebilirdi.
Böylece, Romanların başıboş ve işsizlikleri ile ortaya çıkan toplum içinde yabancı ya da öteki konumunda kalmalarının önüne geçilmeye çalışmışlardır. Göreve alınan Romanlar, toprak ve sorumluluk alarak devletin askeri sınıfına dâhil olmuşlardır.
 |
| Bir Grup Roman |
Romanlara toprak vererek geri hizmet kurumuna alma yolu ile aynı zamanda göçebe Romanların yerleşik hayata geçirilmesi de hedeflenmiş olsa gerekir. Osmanlı Devleti, idari açısından kontrol altına almakta zorlandığı Romanları toprağa kaydederek yerleşik olmaya özendirmiş ve devlet adına görevlendirme yaparak, devletin bir parçası haline getirmeye çalışmıştır.
Osmanlı imparatorluğunun uyguladığı bu politika Romanların tarihine bakıldığında başka bir örneği gözükmemektedir. İmparatorluktaki tebaa anlayışı ve farklı ırk, kültür, din vb. unsurları bir arada tutmak ve onları harmanlayıp imparatorluk için işleyen bir çark olarak görevlendirilmeleri Romanların tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Böylelikle o dönemlerde Romanların Osmanlı imparatorluğundaki göçebelik durumu azalmış, birçok kültür ve ırk bulundurduğu için öteki hissetme durumu etkili bir hale gelmemiştir.
 |
| Osmanlı da Yaşam |
En önemlisi işleyen çark da görevler alan yerleşik hayatta toprak ile bağ kuran ve önemli mevkilere gelmiş olan Romanlar kendilerini Osmanlı imparatorluğuna ait hissetmişlerdir. Öyle ki bu aidiyet 1. Dünya Savaşından sonraki mübadeleler sürecinde Rumeli de (Yunanistan, Bulgaristan gibi Balkan ülkerinde) kendilerinin Türk olduklarını söyleyerek Türkiye’ye iltica etmek istemişlerdir. Bunun nedeni ise açık olarak tarih boyunca göçebe yaşamış olan Romanlar Osmanlı imparatorluğunda kendilerini bulmuş ve ait hissetmişlerdir. Bu bağlılık ile Türkiye ile bağlarını koparmak istememişlerdir.