Son on yılda para tanımı gözlerimizin önünde bambaşka bir şekil almaya başladı. Özellikle haberleşme ve eğlence gibi sektörlerde yoğunlaşan teknolojik gelişmeler, finans alanında da kendisini göstermeye başladı. Bu heyecanlı ilerleme kimileri tarafından olumlu ve ilerlemeci olarak tanımlanırken kimileri tarafından da yetersiz güvenlik gibi nedenlerle eleştirildi. Tüm bu tutumların yanında doğaldır ki tek bir konu eleştiri götürmez hale geldi: teknoloji artık ekonomi dünyası için merkez sistemlerin dışında bir seçenek oluşturuyor.
Bu seçenek ‘defi’ olarak bilinen decentralized finance/ merkezdışı ekonomi . Söz konusu yaklaşım bize merkezilikten uzak, tamamen yazılım becerileriyle oluşturulmuş blockchain teknolojileriyle ve her geçen gün yenisi eklenip popülerleşen kripto paralarla daha bağımsız hissedeceğimiz bir dünya kurma şansı veriyor. Blockchain sistemi içerisindeki kripto paralardan en popüleri olan bitcoin’in teknoloji devlerinden tesla tarafından ödeme aracı olarak kullanılıp adeta meşruluk kazanması bu sistemin deneyimli kimi ekonomistlerin söylediğinin aksine kendisine büyükçe bir alan açtığını gösteriyor. Elbette ki kimi güvenlik açıkları endişesi insanların aklında soru işareti yaratsa da her geçen gün ilerleyen yazılım becerileriyle harmanlanıp güçlenen bu yeni ekonomik sistem giderek daha da güçleniyor. Tam olarak burada yazılım ve siber güvenlik alanındaki gelişmelerin blockchain teknolojisi için su götürmez bir gereklilik olduğunu anlamak mümkün. Siber güvenlik ve ilerlemiş yazılım becerileriyle kafamıza yerleşen para sistemini kendi ellerimizle yepyeni bir şekle sokabilmek mümkün. Şimdilik bu bize ütopik gelse de 2009 öncesinde sadece yazılım bilgisi ile geliştirilen bitcoinin şimdilerde dev şirketlerin tutumlarını değiştiriyor olması henüz sadece bir başlangıç olabilir.
Şöyle de söyleyebiliriz ki blockchain gibi yeni ekonomik sistemlerin doğuşunda başat faydası olan yazılım ve siber güvenlik gibi alanlarda meydana gelen her gelişme insanlığın merkezi sistemlere olan ihtiyacını giderek azaltacak ve belki sonucunda çok daha özgür bir dünya oluşturacaktır.
Büşra Aydoğdu
YTÜ Ekonomi Kulübü Üyesi